Ένα ταξίδι από την κοσμογονική αυγή της Αιγύπτου μέχρι το Νοητικό Κέντρο του Ελληνικού Κόσμου
1. Εισαγωγή – Αν η Δημιουργία είχε ένα σημείο εκκίνησης
Στους μύθους της ανθρωπότητας, λίγα σύμβολα έχουν την ίδια καθολική ισχύ με την εικόνα της πρώτης ακτίνας φωτός. Είναι η στιγμή που το σκοτάδι ρηγματώνεται, η ακινησία διαρρηγνύεται και η δημιουργία αποκτά μορφή. Ο κόσμος σε κάθε παράδοση ξεκινά με ένα φως – ένα βέλος που τρυπά το Χάος και γεννά την Τάξη.
Δύο πολιτισμοί ειδικά, η Αίγυπτος και η Ελλάδα, κρύβουν στα πιο ιερά τους σημεία την ίδια κοσμική ιδέα: ότι κάποτε, κάποιος πρώτος λίθος – κάποια κορυφή – έγινε ο τόπος όπου το Φως πρωτοάγγιξε τη Γη.
Στην Αίγυπτο: ο Benben Stone, κορυφή της πυραμίδας και σύμβολο της πρώτης δημιουργικής ακτίνας.
Στην Ελλάδα: ο Δελφικός Ομφαλός, ο λίθος που ορίζει το Κέντρο του Κόσμου και τη συμβολική Κορυφή του Κοσμικού Άξονα.
Αν κοιτάξει κανείς προσεκτικά, αυτά τα δύο σύμβολα δεν είναι απλώς ιστορικά κατάλοιπα.
Είναι δύο πύλες της ίδιας κοσμολογικής εμπειρίας.
Και η ιστορία τους αποκαλύπτει ένα μεγάλο μυστικό:
Ο κόσμος έχει ένα κέντρο – και αυτό το κέντρο γεννιέται όταν το Φως συναντά την Ύλη.
2. Ο Benben: Η Αιγυπτιακή Πρώτη Ακτίνα
Στην αρχαία αιγυπτιακή κοσμογονία, πριν από τον ουρανό, πριν από τη γη, πριν από τους θεούς, υπήρχε μόνο το πρωταρχικό ύδωρ, ένα άπειρο σκοτάδι ονόματι Νουν. Εκεί, χωρίς χρόνο και χωρίς μορφή, συνέβη η κοσμική στιγμή που οι Αιγύπτιοι θεωρούσαν ιερή:
ο θεός Ρα, η πρώτη συνείδηση, ανέτειλε ως φως πάνω σε έναν μονήρη λίθο – τον Benben Stone.
Ο Benben δεν είναι απλώς ένας λίθος.
Είναι η πρώτη κορυφή που αναδύθηκε μέσα από τα νερά του Χάους.
Είναι η πρώτη μορφή μέσα στο άμορφο.
Είναι η πρώτη σταθερότητα μέσα στο άπειρο.
Στις πυραμίδες, η μικρή χρυσή κορυφή – το pyramidion – είναι η απεικόνιση αυτού του ιερού λίθου.
Το χρυσό υλικό δεν είναι αισθητική επιλογή, αλλά συμβολισμός της ηλιακής ακτίνας. Όσο ο ήλιος ανέτειλε, η κορυφή λάμπει πρώτη.
Είναι η στιγμή της γέννησης του Φωτός.
Συμβολίζει:
-
την πρώτη αυτογνωσία
-
την πρώτη πράξη δημιουργίας
-
την πρώτη σχέση ουρανού και γης
Και κυρίως:
ότι το Φως δεν είναι απλώς φυσικό, αλλά οντολογικό γεγονός.
Ο Benben είναι η κοσμική αυγή.
3. Ο Δελφικός Ομφαλός: Το Κέντρο του Κόσμου
Αν ο Benben είναι η αυγή της Δημιουργίας, ο Ομφαλός των Δελφών είναι η αυγή της Νοητής Τάξης.
Κατά τη δελφική παράδοση, στους Δελφούς συναντιούνται οι δύο αετοί του Δία, που ξεκίνησαν από τα δύο άκρα του κόσμου. Αυτό σημαίνει ότι ο Ομφαλός δεν είναι οποιοδήποτε σημείο:
είναι το κέντρο του σύμπαντος, η τομή των δυνάμεων, το σημείο όπου ο κόσμος ανασαίνει.
Ο Ομφαλός είναι:
-
το κέντρο της μαντείας
-
το κέντρο της νοητής αρμονίας
-
το κέντρο του Απολλώνιου Φωτός
-
το σημείο όπου ο θείος Λόγος κατεβαίνει στον άνθρωπο
Σε αντίθεση με τον Benben, που σχετίζεται με την πρώτη εμφάνιση της ύλης και του φωτός, ο Ομφαλός σχετίζεται με την ανώτερη διάσταση του Φωτός: την Αλήθεια.
Ο Απόλλων είναι ο θεός της:
Φωτεινής νόησης
Αρμονίας
Μαντικής ακρίβειας
Νοητού Κέντρου
Αν ο Benben ήταν το πρώτο φως που γεννήθηκε,
ο Ομφαλός είναι το φως που κατέβηκε για να διδάξει.
4. Δύο κορυφές – Ένας Κοσμικός Άξονας
Για έναν εξωτερικό παρατηρητή, ο Benben και ο Ομφαλός είναι δύο ασύνδετα μνημεία. Για έναν μυημένο αναζητητή όμως, αποτελούν δύο κρίσιμες κορυφές του ίδιου Κοσμικού Άξονα.
Στον παγκόσμιο συμβολισμό, ο Κοσμικός Άξονας (Axis Mundi) είναι το νοητό δέντρο ή η κοσμική σκάλα που ενώνει:
-
την ύλη
-
την συνείδηση
-
το θείο
Κάθε κορυφή αυτού του άξονα είναι μία διαφορετική οκτάβα του Φωτός.
Στην Αίγυπτο, ο Benben είναι η κατώτερη κορυφή, η ενώση Φωτός και Ύλης.
Στην Ελλάδα, ο Ομφαλός είναι η ανώτερη κορυφή, η ένωση Φωτός και Νόησης.
Αμφότερα είναι σημεία όπου το Φως κάνει την κάθοδό του.
Αμφότερα είναι σημεία όπου ο άνθρωπος κάνει την άνοδό του.
5. Η Μεταφυσική Σύνδεση των Δύο Συμβόλων
Από βαθύτερη εσωτερική σκοπιά, ο Benben και ο Ομφαλός είναι δύο διαφορετικές φάσεις της ίδιας κοσμογονίας:
1) Το Φως γεννιέται
(Benben – Ρα)
Η Δημιουργία ξεκινά.
2) Το Φως δομείται
(Ομφαλός – Απόλλων)
Η Τάξη αποκαλύπτεται.
3) Το Φως ενσαρκώνεται
(Άνθρωπος – Μύστης)
Η Ψυχή το κατανοεί.
Αυτός ο τριπλός κύκλος είναι κοινός στις περισσότερες αρχαίες παραδόσεις.
Η Αίγυπτος τιμά την αυγή του Φωτός.
Η Ελλάδα τιμά το νόημα του Φωτός.
Ο άνθρωπος τιμά την ένωσή του με το Φως.
6. Η Πρώτη Ακτίνα Φωτός και η Απολλώνια Λογική
Ο Απόλλων, θεός του Φωτός και της Αρμονίας, δεν είναι πνευματικός συνεχιστής του Ρα – ωστόσο και οι δύο φέρουν το ίδιο Αρχέτυπο Φωτός.
Και οι δύο θεότητες συνδέονται με:
-
την καθαρότητα
-
την αλήθεια
-
την κοσμική κάθοδο της νοημοσύνης
Στην ελληνική συνείδηση, το Φως δεν είναι μόνο φυσική δύναμη, αλλά η μορφή της αλήθειας.
Η πρώτη ακτίνα φωτός, λοιπόν, δεν είναι απλώς ορατή.
Είναι εσωτερικά νοητή.
Όπως ο ήλιος αποκαλύπτει τα πράγματα,
έτσι και το φως της νόησης αποκαλύπτει τις αλήθειες.
Ο Ομφαλός δεν είναι μόνο κορυφή του άξονα –
είναι ο τόπος όπου το Φως γίνεται Λόγος.
7. Ο Άνθρωπος ως αντανάκλαση του Κοσμικού Άξονα
Στην ερμητική, πλατωνική και ορφική παράδοση, ο άνθρωπος δεν είναι θεατής του Κοσμικού Άξονα, αλλά μικρή αναπαραγωγή του:
-
το σώμα είναι ο Benben – η πρώτη ύλη που φωτίζεται
-
ο νους είναι ο Ομφαλός – το κέντρο της εσωτερικής μαντείας
-
η ψυχή είναι η σκάλα της ανόδου
Ακριβώς όπως το Φως αναδύεται και γίνεται Τάξη,
έτσι και ο άνθρωπος αναδύεται και γίνεται Συνείδηση.
Ο μύστης ακολουθεί αντίστροφη πορεία:
Από την ύλη → προς τη νόηση → ως την ένωση με το Φως.
8. Η Δελφική και Αιγυπτιακή Παράδοση ως Ενιαίο Πνευματικό Σύστημα
Οι Δελφοί και η Γκίζα δεν είναι μόνο γεωγραφικά σημεία.
Είναι δύο σταθμοί ενός παγκόσμιου μυστικού δικτύου, όπου οι αρχαίοι λαοί κατέγραψαν την πιο βαθιά τους επίγνωση για το Φως.
Οι Αιγύπτιοι επικεντρώθηκαν στο κοσμικό ξεκίνημα.
Οι Έλληνες επικεντρώθηκαν στο κοσμικό νόημα.
Αλλά και οι δύο είδαν:
-
τον κόσμο ως ζωντανό
-
το Φως ως θεϊκό
-
την κορυφή ως πύλη
Όσο περισσότερο εξετάζουμε τις δύο κορυφές, τόσο περισσότερο φαίνεται πως δεν είναι απλώς δύο σύμβολα, αλλά δύο συμπληρωματικές καταστάσεις της ίδιας πραγματικότητας.
9. Η μυσταγωγία της Πρώτης Ακτίνας
Εσωτερικά, η Πρώτη Ακτίνα Φωτός είναι η στιγμή που:
-
το άτομο ξυπνά
-
η ψυχή ενθυμείται
-
η συνείδηση ανέρχεται
Είναι η στιγμή που ο άνθρωπος, όπως ο Ρα στο Benben, αναδύεται από τα νερά της λήθης.
Και μετά, όπως η Πυθία στον Ομφαλό, μιλά με φωνή καθαρή και φωτεινή.
Η πρώτη ακτίνα φωτός είναι η στιγμή της αναγέννησης της ψυχής.
10. Συμπέρασμα – Το Φως δεν ανήκει σε κανέναν πολιτισμό: ανήκει στη Δημιουργία
Ο Benben της Αιγύπτου είναι η πρώτη γέννηση του Φωτός.
Ο Ομφαλός της Ελλάδας είναι η πρώτη κατανόηση του Φωτός.
Ο πρώτος αποκαλύπτει την αυγή του κόσμου.
Ο δεύτερος αποκαλύπτει το νόημα του κόσμου.
Μαζί δημιουργούν μια κάθετη γραμμή,
μια σκάλα φωτός που ενώνει την ύλη, τη νόηση και το θείο.
Αυτή είναι η ουσία του Κοσμικού Άξονα.
Και ίσως αυτός να είναι ο λόγος που οι αρχαίοι πολιτισμοί έβλεπαν τον κόσμο όχι ως χάος, αλλά ως ζωντανό, ρυθμισμένο και ιερό.
Γιατί γνώριζαν ότι
κάθε άνθρωπος, όπως κάθε ιερός λίθος, μπορεί να γίνει ο δικός του Ομφαλός – η δική του Πρώτη Ακτίνα Φωτός.